કપાળ

Home » Gujarati to Gujarati Translation » કપાળ

વ્યાકરણ :

ન○

વ્યુત્પત્તિ :

અર્થ :

ખોપરી. (૨) લલાટ. (૩) સંન્યાસીનું ખપ્પર. (૪) માટીના વાસણનું ઠીબડું

Showing Results from :

ક્રમાંક	વ્યુત્પત્તિ	વ્યાકરણ	અર્થ
1		ન○	ખોપરી. (૨) લલાટ. (૩) સંન્યાસીનું ખપ્પર. (૪) માટીના વાસણનું ઠીબડું
2		ન○	લલાટ, ભાલ. (૨) (લા.) દુર્ભાગ્ય

ક્રમાંક	વ્યુત્પત્તિ	વ્યાકરણ	અર્થ
1		નo	કપાલ; ભમરની ઉપરનો અને માથાના વાળની નીચેનો મોઢાનો ભાગ; લલાટ (2) ખોપરી (3) ભાગ્ય (લા.)

ક્રમાંક	વ્યુત્પત્તિ	વ્યાકરણ	અર્થ
1		पुं.	એક જાતનો કોઢ. આ કોઢવાળાની ચામડી કાળી લાલ અને ઠેકાણે ઠેકાણે ફૂટેલી ઠીબડીની માફક ફાટેલી, લૂખી, કઠોર અને સૂકી હોય છે.
2		न.	કંઇ નહિ તે; ધૂળ.
3	[ સં. કપાલ ( ખોપરી ) ]	न.	ખોપરી; ખપ્પર; તુંબલી.
4		न.	( સંગીત ) ગ્રામનો ઊંચો તાર.
5		न.	થીગડું; લૂગડાનો કટકો.
6		न.	નસીબ; ભાગ્ય. રૂઢિપ્રયોગ ૧. કપાળ ધોઇ જોવું-નાખવું = નસીબના સારાનરસા લેખ ઊકેલવા અથવા અનુભવવા; નસીબ અજમાવી જોવું. ૨. કપાળ ફૂટવું = (૧) ઇચ્છેલું ન મળવું; લાંબા વખતની આશા ધૂળ મળવી. (૨) કપાળમાં વાગવાથી માંહેથી લોહી વહેવું. (૩) ઘણું નુક્સાન થવું. (૪) મોટું દુ:ખ આવી પડવું. (૫) હમેશને માટે દુર્ભાગ્ય થવું. ૩. કપાળં તો ફળે ભૂપાળં = નસીબ સારાં હોય તો રાજયોગ થાય. ૪. કપાળે કાજળ = કલંક; મેશનો ચાંલ્લો; કાળી ટીલી; અપયશ; ખોટું આળ. ૫. કપાળે લખાવી લાવવું = (૧) નિર્માણ થવું (૨) સુભાગ્ય લઇને જન્મવું. ૬. મોટું કપાળ = (૧) નસીબદાર; ભાગ્યશાળી. (૨) ભવ્ય લલાટવાળું.
7		न.	ભ્રમર ઉપરનો અને માથાના વાળની નીચેનો ચહેરાનો સપાટ ભાગ; ભાલ; લલાટ. રૂઢિપ્રયોગ ૧. કપાળ ફૂટવું = (૧) નકામી મહેનત કરવી; માથું દુ:ખતાં સુધી મહેનત કરવી (૨) નિરાશાને લીધે હાથથી માથામાં મારવું (૩) નુક્સાન થવાથી દિલગીર થવું. (૪) પશ્ચાત્તાપ કરવો. (૫) માથાકૂટ કરવી; મહેનત લેવી. (૬) શોક, દુ:ખ કે ક્રોધના આવેશમાં કપાળને કોઇ ચીજ સાથે અફાળવું અથવા કોઇ ચીજ કપાળમાં મારવી. ૨. કપાળ ખૂલવું = નસીબ સારૂં થવું. ૩. કપાળ ધોઇ આવવું = વિધાતાના લેખ ફેરવવા. ૪. કપાળ પ્રમાણે ટીલું = જેવા દેવ તેવી પૂજા; જેને જેવું શોભે તેવું. ૫. કપાળ ફૂટવું = (૧) કમનસીબ હોવું. (૨) મહાન આશા પૂર્ણ થવામાં નિષ્ફળ થવું; આશાભંગ થવું. (૩) માથામાં વાગવું. (૪) મોટી ખોટ આવવી. ૬. કપાળ ફૂટે નસીબ ન ઊઘડે = શોક કપવાથી કાંઇ દી ન વળે. ૭. કપાળનું ટીલું કપાળે થાય-કપાળ ટીલું ગાલે ન થાય = જે પ્રમાણે શોભતું હોય તેમ થાય. ૮. કપાળનું ટીલું પૂંઠે ન થાય = દરેકને છાજે એવું આપવું; જ્યાં જે થતું હોય ત્યાં તે થાય. ૯. કપાળમાં ચાંલ્લો કરવો = (૧) કંઇ ન આપવું. તિરસ્કારમાં આ અર્થમાં વપરાય છે. (૨) નકામું આપી દેવું. ૧૦. કપાળમાં ચોડવું = આપી દેવું. તિરસ્કારમાં આ અર્થમાં વપરાય છે. ૧૧. કપાળમાં ડામ = આપવાનું કાંઇ નથી. તિરસ્કારમાં કાંઇ નહિ આપતાં આમ કહેવાય છે. ૧૨. કપાળમાં ડામ દેવો = કાંઇ ન આપવું. ૧૩. કપાળે કપાળે જુદી મતિ = દરેક માણસના અભિપ્રાયમાં ફેર હોય છે;. માણસે માણસે જુદા અભિપ્રાય હોય. ૧૪. કપાળે કંકુ = યશ; માન; પ્રતિષ્ઠા; સુખપ્રાપ્તિ. ૧૫. કપાળે ચોટવું = (૧) કર્યા કે ભોગવ્યા વગર છૂટકો ન થવો. (૨) માથે પડવું; છેડે બંધાવું. (૩) હમેશને માટે જોડાયેલું હોવું. ૧૬. કપાળે ડૂંડું-બાજરિયું વધવું = ઘણી હજામત વધવી. ૧૭. કપાળે રેલા ઊતરવા = મહેનત પડવી; પરસેવો ઊતરતાં સુધી મહેનત કરવી; ઘણો પ્રયાસ કરવો સખત અને મુશ્કેલી ભરેલી મહેનત કરવી. ૧૮. કપાળે લખેલું = નિર્મિત; નિર્માણ થયેલું. જન્મ્યા પછી છઠ્ઠે દિવસે વિધાતા લેખ લખી જાય છે એવી માન્યતા ઉપરથી આ પ્રયોગ થયો છે. ૧૯. કપાળે હાથ દેવો = (૧) નિરાશ થવું. (૨) પસ્તાવો કરવો. (૩) નસીબ પ્રમાણે થયું એમ માની મન વાળવું; કોઇને નહિ પણ પોતાના ભાગ્યને દોષ દેવો. ૨૦. કોડિયા જેટલું કપાળ = કમનસીબ; હીણભાગ્ય. ૨૧. કોડિયા જેવું કપાળ હોવું = (૧) કમનસીબ હોવું. (૨) ઠોઠ હોવું.
8		न.	મગજ.

Other Results :

Interactive Games

Word Match

મગજને કસરત કરાવતી, યાદશક્તિ વધારતી તથા રમત રમતમાં વિરુદ્ધાર્થી કે પર્યાપવાચી શબ્દો શીખવતી રમત એટલે વર્ડ મેચમાં. આ રમતમાં 20 બ્લોક પાછળ 20 શબ્દો છુપાયેલા હશે.

Whats My Spell

રમત રમતાં સાચી અને ખોટી જોડણીમાંથી સાચી જોડણીવાળા શબ્દની પસંદગી કરો શબ્દની જોડણી વિશેની માહિતી મેળવો.

General Knowledge Quiz

સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાની તૈયારીમાં મદદરૂપ થતી, સામાન્ય જ્ઞાન વધારતી અને અબાલ-વૃદ્ધ સૌને રમવી પસંદ રમત એટલે જનરલ નોલેજ ક્વિઝ.

Latest Ebook

બ્લેક મેજીક ઍક્ટ

The Gujarat Prevention and Eradication of Human Sacrifice and Other Inhuman, Evil and Aghori Practices and Black Magic Act 2024 – ગુજરાત માનવ બલિદાન, અમાનુષી, અનિષ્ટ, અઘોરી પ્રથા, કાળા જાદુને અટકાવવા અને તેના નિર્મૂલન કરવાનો કાયદો-2024ને અંગ્રેજી અને ગુજરાતીમાં સમજાવતી ઈ.બુક

ઈશ્વર : સત્ય કે કલ્પના

આ ઈ.બુકમાં લેખકે વહેમ અને અન્ધશ્રદ્ધા વિરુદ્ધ અવાજ ઉઠાવતી વિચારોત્તેજક સર્વાંગી ચર્ચા-વિચારણા ઈશ્વરને અનુલક્ષીને કરી છે. આ પુસ્તકના લેખક ગુજરાતમાં રૅશનલ પ્રવૃત્તિના અગ્રણી, નિવૃત્ત ડાયરેક્ટર ઑફ ફીઝીકલ એડ્યુકેશનના ડૉ. જેરામ જે. દેસાઈ છે.

બુદ્ધનો માર્ગ જ શ્રેષ્ઠ કેમ

આ ઈબુકમાં બુદ્ધ ધર્મનું ચિંતન સુપેરે પ્રગટ થયું છે. ગાગરમાં સાગરની જેમ ગહન અને ગંભીર ચિંતન, મનન સમાવ્યું છે. બૌદ્ધ ધર્મના સિદ્ધાંતોને વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિકોણથી સમજાવ્યા છે.

Recent Blog

માતૃભાષા અને રતિલાલ ચંદરયા

શીખવ્યા વગર જ જે આવડી જાય તે માતૃભાષા. કોઈપણ બાળક જન્મે અને થોડું ઘણું બોલવાનું શીખે ત્યારે એના મોંમાથી પહેલો શબ્દ નીકળે એ હોય છે મા અથવા મમ એટલે કે ખાવાનું. વળી આપણે બાળકને સૂવડાવવા માટે જે ગીત કે હાલરડાં ગાઈએ છીએ તે પણ આપણે ગુજરાતીમાં જ ગાઈએ છીએ અંગ્રેજી ગીતો નથી ગાતા. આમ બાળકને […]

pqdc0a909aafcd2b92a165efb9bcf79ddd42e5b906pq pq87fc1335e9098e92156c6333f911e7954b985b15pq

February 20 2024

ઓગણીસ કલ્યાણકો ધરાવતી પાંચ તીર્થંકરોની પરમ પાવન જન્મભૂમિ – અયોધ્યા (Ayodhya)

હિંદુ ધર્મ અને જૈન ધર્મનાં તાણાવાણા એકબીજા સાથે પ્રગાઢ રીતે સંકળાયેલા છે. રામજન્મભૂમિ (Ram Mandir) તરીકે અયોધ્યા (ayodhya) નગરી મહાતીર્થનું ગૌરવ પામી છે, તો એ જ રીતે જૈન ધર્મના ચોવીસ તીર્થંકરોમાંથી પાંચ-પાંચ તીર્થંકરોનો જન્મ આ અયોધ્યાની પાવન ભૂમિ પર થયો છે. જૈન ધર્મમાં ચોવીસ તીર્થંકરોમાંથી પાંચ-પાંચ તીર્થંકરોનાં કલ્યાણકો અહીં આવ્યાં છે. દરેક તીર્થંકરના જીવનની ચ્યવન(માતાના […]

pqdc0a909aafcd2b92a165efb9bcf79ddd42e5b906pq pq87fc1335e9098e92156c6333f911e7954b985b15pq

January 19 2024

વહાલી આપણી માતૃભાષા : વિશ્વ માતૃભાષા દિવસ

ભાષાકીય, સાંસ્કૃતિક વૈવિધ્ય અને બહુભાષાવાદની જાગૃતતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 21મી ફેબ્રુઆરીનો દિવસ “આંતરરાષ્ટ્રીય માતૃભાષા દિન” તરીકે ઊજવવામાં આવે છે. સૌ પ્રથમ યુનેસ્કો દ્વારા 17 નવેમ્બર 1999માં આંતરરાષ્ટ્રીય માતૃભાષા દિનની સત્તાવાર જાહેરાત કરવામાં આવી હતી અને ત્યારથી સમગ્ર વિશ્વમાં 21 ફેબ્રુઆરીની ‘વિશ્વ માતૃભાષા દિવસ’ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે